Europees uitwisselingsproject van Erasmus+
Keunstwurk doet samen met de cultuurafdeling van Provincie Fryslan en Streekwurk Noord-East mee aan Culture Up, een Europees uitwisselingsproject van Erasmus+. Centraal staat de vraag hoe je door middel van kunst en cultuur het rurale gebied kunt versterken. Hierbij werken we samen met vertegenwoordigers van culturele instellingen en overheden uit Denemarken (Ringkøbing Skjern), Ierland (regio Galway), Finland (Tampare / Sastamala) en Servië (Novi Sad). Deze partners hebben met elkaar gemeen dat ze betrokken zijn geweest bij voorgaande, aankomende of aspirerende Culturele Hoofdsteden.
Vanaf het najaar 2020 tot oktober 2021 bestonden onze uitwisselingen uit Zoom-bijeenkomsten. Hierin onderzochten we onze gezamenlijke onderzoeksthema’s. Dit werden communicatie, digitalisering, jeugd, duurzaamheid en gemeenschappen. Tussen oktober 2020 en november 2022 brengen we een bezoek aan ieder partnerland. Het project wordt aangestuurd door de cultuurafdeling van de gemeente Ringkøbing Skjern in Denemarken.
REIS 3
Leeuwarden-Fryslân
19 tot en met 23 juni 2022
Met een warm welkom in Grand Café Fire begonnen we onze werkweek in Fryslân. In totaal kwamen er achttien buitenlandse gasten bij ons op bezoek. Een hartelijk weerzien van bekende gezichten, maar ook nieuwe mensen die wat onzeker zochten naar een plek in de dynamiek van de groep. Het blijkt ook een van de evaluatiepunten te zijn aan het einde van de week. Hoe zorg je ervoor dat deze nieuwe mensen zich ook snel genoeg op hun gemak voelen en onderdeel van de groep?
Een van de manieren om dit te doen was om de eerste werkdag te starten met een netwerkmoment in De Kanselarij. Op iedere tafel lag een vraag waarover de mensen met elkaar in gesprek gingen voor tien minuten. Vragen die gerelateerd waren aan hun werk en aan hoe zij zich daar persoonlijk mee verbonden voelen. Wat hen motiveert, waar hun uitdagingen liggen, wat ze hopen dat deze Culture Up ervaring hen brengt. Het is bijzonder om te zien hoe snel je met een concrete vraag verbindingen kunt leggen. Een basis voor een later gesprek, zoals in de werksessies rondom verschillende thema’s (zoals de ondersteuning van culturele initiatiefnemers (IMF/Stipe), impactmeting of de legacy van Culturele Hoofdsteden). Want dat is eigenlijk wat er gebeurt in Culture Up. We zijn een gesprek begonnen en dat gaat steeds verder, verdiept zich, breidt zich uit. We leren van elkaar, maar herkennen ons ook in elkaar, hoe verschillend de context van ons culturele veld ook kan zijn.
De mienskip
Deze mensen zijn naar Leeuwarden gekomen om de praktijk van ons culturele veld te ervaren. Maar wat wil je dan laten zien? Er is zoveel om uit te kiezen. We begonnen met een verhaal van Immie Jonkman over LF2018 en het vervolg daarvan in de vorm van Arcadia. Hiermee kregen de gasten een duidelijk beeld van de context waarin het culturele veld opereert en wat we belangrijk vinden. Want een van de thema’s die ons verbindt is hoe je de gemeenschap, de mienskip, kunt laten participeren of zelfs -aanjagen om zelf met initiatieven te komen.
Vervolgens gingen de gasten de volgende dag in kleine groepjes op expeditie om projecten te bezoeken. We hebben gekozen voor projecten die dicht bij de mienskip staan, waar ze zelf aan zet zijn of juist mensen bereiken die niet vanzelfsprekend participeren. Ze reisden van de Myzykpleats in Burgum naar de tuin van Snakkerburen, de locatie van het Iepenlofspul, of juist naar het kerkje van Friens, waar Theatergroep Fier zijn tweede productie opvoert na het succes van hun Under de Toer project in LF2018. Een tweede groep ging naar de Molkfabryk voor een rondleiding door Achterland en De Maakplaats, waarna ze in de Sluijsfabriek in Drachten het verhaal over Broei hoorde van Tamara Schoppert. De derde groep leerde in het Atrium in Sneek voor het eerst een muziekinstrument te bespelen onder leiding van Guus Spieksma en Annewiep Bloem van Nij Talint Orkest, waarna ze in de Doas een dansworkshop van Marlies Seinstra kregen in de stijl van Dans op Recept. Roose Vromans ging nog met een groep in gesprek over haar werk als Cultuurmakker in de Waadhoeke en het project NeoKans.
Toerist in Fryslân
Naast werksessies was er natuurlijk ook tijd voor de toeristische ervaring van Friesland. Met een stadswandeling door Leeuwarden, zoekend naar de Miniature People. Een praamtocht door de grachten, een bezoek aan de ijsfontein in Dokkum en een reisje naar Wierum om te turen naar de schiereilanden. Onderweg maakten we nog een spontane stop bij ’t Stationnetje in Hurdegaryp, waar we zeer hartelijk ontvangen werden door de jongeren die daar gezellig een spelletje speelden, terwijl de muren om hen heen volgeplakt waren met alle persoonlijke doelen waar ze mee aan de slag zijn.
Vol trots lieten wij onze gasten ook onze werklocaties zien, onze homebase voor het werk. In het provinciehuis kregen ze zelfs een rondleiding door het prachtige gebouw en dronken we voorzichtig onze koffie met cake in de statige kofjekeamer. Er was ook voldoende vrije tijd om zelf op pad te gaan door de stad, om de prachtige street art muurschilderingen van Writers Block te bewonderen of een rondje door Bosk te lopen. Getuige van de vrijwilligers die de bomen vooruit trokken en de kraan die de bomen uit De Grote Kerk haalde, waren de gasten bijzonder onder de indruk van dit grootschalige project. Het was dan ook een mooi toetje om het officiële programma af te sluiten met een rondleiding van de artistiek leider Bruno Doedens.
Voldaan en tevreden
We evalueerden de werkweek met een Deep Democracy sessie onder leiding van Anne Graswinckel. Met deze methode probeer je de eventuele vissen die onder de oppervlakte zwemmen naar boven te halen, maar in deze groep hing een sfeer van consensus. Anne daagde mij uit om de check-out vraag met de groep te doen, om deze sessie mee af te sluiten. “Wat wens je de mensen van Finland en Ierland toe in de voorbereiding van hun werkweek?” Die vraag leverde een mooi gesprek op over de verwachtingen van ons als groep; dat we graag uitgedaagd worden en verdieping zoeken, maar dat het geen competitie hoeft te zijn wie de beste week organiseert. En dat we vooral ook plezier moeten beleven in het delen van onze praktijk.
Voldaan en tevreden gingen de gasten op donderdag weer naar huis. Dankbaar voor de mooie ervaringen en de stappen die we deze week gezet hebben. We zien steeds meer kansen en mogelijkheden om dit netwerk te verduurzamen, zodat we elkaar kunnen blijven versterken.
