Achtergrond informatie
De Gouden Gurbes zijn prijzen die sinds 2007, door de Leeuwarder Courant, worden uitgereikt aan de beste Friese iepenloftspullen en acteurs. Dit jaar, op 18 oktober 2024, organiseert Keunstwurk voor het eerst de prijsuitreiking in het theater van Sneek.
Deze jaarlijkse feestelijke afsluiter van het seizoen, zet het Friese amateurtoneel in de schijnwerpers en is een belangrijk evenement voor de Friestalige openluchtvoorstellingen. De prijzen worden toegekend door een jury die verschillende voorstellingen beoordeelt op creativiteit, uitvoering, regie, en acteerprestaties.
De Gouden Gurbes zijn een idee van Fedde Dijkstra, oud-cultuurredacteur van de Leeuwarder Courant. Hij wilde dat de Gouden Gurbes de band tussen alle spelen en amateurspelers zou verbinden.
De prijzen zijn onderverdeeld in zes categorieën:
- Beste voorstelling: deze prijs gaat naar de meest indrukwekkende voorstelling van het seizoen.
- Beste hoofdrol: voor de meest opvallende individuele acteerprestaties.
- Beste bijrol: voor de meest opvallende individuele acteerprestaties.
- Beste vormgeving: dit kan betrekking hebben op kostuums, decor of lichtontwerp.
- Leeuwarder Courant-publieksprijs: middels scheurbriefjes geeft het publiek haar mening over de meest ontroerende of het mooiste stuk het jaar.
- Een extra prijs: bedacht door de jury
De prijsuitreiking heeft als doel de kwaliteit en het plezier van het amateurtoneel in Friesland te bevorderen, het enthousiasme aan te wakkeren van Friese gezelschappen en meer zichtbaarheid te geven aan de culturele bijdragen van Friese theatermakers.
Wie is Gurbe?
Gurbe is een stripfiguurtje in de Leeuwarder Courant. Het poppetje Gurbe werd bedacht door de tekenaar Frits Klein uit Heerenveen en is een stripkarakter dat veel Friese lezers met humor en een kritische blik de actualiteit en het leven in Fryslân laat zien.
Deze strip staat sinds 1952 in de Leeuwarder Courant en is geliefd om zijn herkenbare, vaak satirische kijk op de Friese samenleving. Gurbe staat bekend om zijn nuchterheid en droogkomische commentaar op alledaagse situaties. Hij vertegenwoordigde vaak het archetype van de Friese man: down-to-earth, met een dosis eigenzinnigheid en een scherp gevoel voor humor.
Het personage Gurbe is uitgegroeid tot een iconisch onderdeel van de krant en is een symbool geworden voor de Friese cultuur in het algemeen, door de herkenbare manier waarop hij het Friese leven en de mensen in zijn strip reflecteerde.
Trofee
De trofee is gemaakt door beeldhouwer Hans Jouta uit Ferwert die zich ook liet inspireren door de Oscar, de bekendste onderscheiding in de filmwereld. Het beeldje is 35 centimeter hoog en staat op een sokkel. ,,Om him wat mear gewicht en útstrieling mei te jaan. En sa kinst him goed beethâlde’’, zei Jouta indertijd bij de presentatie van het beeldje.
Prijsuitreiking
Op 10 oktober worden in Sneek de Gouden Gurbes uitgereikt. Het belooft een avond vol cultuur, talent en een feestelijke afsluiting te worden van het iepenloftspullenseizoen!
Locatie: Theater Sneek, Westersingel 28 Sneek
Zaal open: 19.00 uur – Start programma: 19.30 uur
Presentatie: Eline de Vries en Romke Gabe Draaijer
Jury
De jury bestaat dit jaar uit: Thijs Meester, Rixt Siderius en Sicco de Ree.
Deelnemende iepenloftspullen 2025
| Gezelschap/ locatie | Voorstelling |
| Abbegea | Frjemd yn Abbegea |
| Bakkeveen | LEEF | Goud |
| Dronryp | De Wize Wiven fan ‘e Waadhoeke |
| Easterwierrum | Berneiepenloftspul | Aladine en de Wûnderlampenwinkel |
| Garyp | Linquenda |
| Jorwert | Westwurd 1944 |
| Jobbegea-Hoanstersweach | St. Ferdivedaasje | Hendriks Gryt |
| Kollumerzaag | Masquerade | Brêge nei Frijheid |
| Marsum | De Legende van Marsum |
| Reduzum | FIER | De Saak de Haan |
| Snakkerbuorren | In lyts stikje alles |
| Suwâld | Kom Mar Op! | De ballade fan in tryst kafee |
Uitgelicht
Winnaars Gouden Gurbes
Winners Gouden Gurbe 2025
Besjoch hjir de útstjoering fan Omrop Fryslân.
- Bêste foarstelling: De wize wiven fan ‘e Waadhoek – Dronryp
- Bêste haadrol: Sjoukje Minkema – Jorwert
- Bêste byrol: Janieke Dijkstra – Marsum
- Bêste foarmjouwing: De wize wiven fan ‘e Waadhoek – Dronryp
- Ekstra priis: Mienskip – Linquenda – Garyp
- Publykspriis: Masquerade
- De sjuery bestiet út: Thijs Meester, Rixt Siderius en Sicco de Ree.
Winners Gouden Gurbe 2024
- Bêste foarstelling: Andorra – Snakkerbuorren
- Bêste haadrol: Chris Marijt – Snakkerbuorren
- Bêste byrol: Jan Tiede Bouma – Arum
- Bêste foarmjouwing: Kening & Kening
- Ekstra priis: Ensemble – Jorwert
- Publykspriis: Lytse Pier – Berneiepenloftspul
- De sjuery bestiet út: Dick Jansen, Karin Idzenga & Tim Helderman.
Winners Gouden Gurbe 2023
- Bêste foarstelling: Pippi – Berneiepenloftspul
- Bêste haadrol: Skelte Anema – Jorwert
- Bêste byrol: Rienk Nicolai – Snakkerbuorren
- Bêste foarmjouwing: Pandarello
- Ekstra priis: Waling Dijkstra – Spannum
- Publykspriis: Pippi – Berneiepenloftspul
- De sjuery bestiet út: Inez Timmer, Cilla Geurtsen, Jelmer Hankel.
Winners Gouden Gurbe 2022
- Bêste foarstelling: Peer Gynt – Masquerade
- Bêste haadrol: Lucas van Dijk – Masquerade
- Bêste byrol: Mayte Veenstra – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Blauhús
- Ekstra priis: De Trochknaller – Makkum
- Publykspriis: Troch de Raarderbosk – BIS
- De sjuery bestiet út: Wim Vervoort, Simone Montsma, Jojanneke Braam.
Winners Gouden Gurbe 2021
- Bêste foarstelling: #Freonen?! – Jorwert
- Bêste haadrol: Skelte Anema – Jorwert
- Bêste byrol: Mayte Veenstra – Waar & Wyn
- Bêste foarmjouwing: Maïstiid – Ryptsjerk
- Ekstra priis: Berne Iepenloftspul – BISCORP9021
- Publykspriis: LEK – Goëngahuizen
- De sjuery bestiet út: Brecht Wassenaar, Jelle Wesselius en Cilla Geurtsen.
2020 – Net holden troch corona
Winners Gouden Gurbe 2019
- Bêste foarstelling: Oera Linda – Suwâld
- Bêste haadrol: Jitze Grijpstra – Dronryp
- Bêste byrol: Sytse Bijlsma – Suwâld
- Bêste foarmjouwing: Macbeth – Berneiepenloftspul
- Ekstra priis: Samenspel – Wit Jim Mem it Wol
- Publykspriis: Wit Jim Mem it Wol – De Tynje
- De sjuery bestiet út: Gerard van der Veer, Immie Jonkman en Cilla Geurtsen.
Winners Gouden Gurbe 2018
- Bêste foarstelling: De famylje Bellier – Jorwert
- Bêste haadrol: Doete Stenekes – Jorwert
- Bêste byrol: Herman Tichelaar – Grou
- Bêste foarmjouwing: Elts foar himsels – Burgum
- Ekstra priis: Jong talint – Stern Kok
- Publykspriis: De famylje Bellier – Jorwert
- De sjuery bestiet út: Niekse Ketelkaar, Popke van der Zee en Cilla Geurtsen.
Winners Gouden Gurbe 2017
- Bêste foarstelling: In see fan lân – Snakkerbuorren
- Bêste haadrol: Bauke Klaas Haanstra – Jorwert
- Bêste byrol: Hyltsje Smedes – Dronryp
- Bêste foarmjouwing: It kistke fan Sybrand Roorda – Spannum
- Ekstra priis: Marius de Grosso
- Publykspriis: It bjusterbaarlike foarfal fan de hûn yn de nacht – Jorwert
- De sjuery bestiet út: Eline de Vries, Folkert Wesseling en Cilla Geurtsen.
Winners Gouden Gurbe 2016
- Bêste foarstelling: Lang en Lokkich – Opsterlân
- Bêste haadrol: Dennis Pijl – Wergea
- Bêste byrol: Piter Zwart – Snakkerbuorren
- Bêste foarmjouwing: Dwerskop – Burgum
- Ekstra priis: Foar alle frijwilligers
- Publykspriis: De Súvering – Wergea
- De sjuery bestiet út: Wiebe Pennewaard, Jannie van der Veen en Fokke Plantinga.
Winners Gouden Gurbe 2015
- Bêste foarstelling: De Dame komt – Snakkerbuorren
- Bêste haadrol: Eline de Vries – Deinum
- Bêste byrol: Sybrecht Speerstra – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Augustus – Jorwert
- Ekstra priis: Kattekwea – Masquerade
- Publykspriis: It Deiboek fan Anne Frank – Deinum
- De sjuery bestie út: Wim Vervoort, Lourens van den Akker en Jelmar Hoekstra.
Winners Gouden Gurbe 2014
- Bêste foarstelling: De Krintekakker – Burgum
- Bêste haadrol: Gerard van der Veer – Burgum
- Bêste byrol: Yteke van der Wal – Akkrum
- Bêste foarmjouwing: Bern de Baas – Easterwierrum
- Ekstra priis: Wylde Grizen – Opsterlân
- Publykspriis: Maraton – Jorwert
- De sjuery bestie út: Hilly Harms, Gooitsen Eenling & Rozemarijn Strubbe.
Winners Gouden Gurbe 2013
- Bêste foarstelling: Drie Gebroeders – Offenwier
- Bêste haadrol: Wybo Smids – Jorwert
- Bêste byrol: Frans Planke – Ljouwert
- Bêste foarmjouwing: Terpwert – Dronryp
- Ekstra priis: Tjerk Kooistra – Jorwert
- Publykspriis: De Kloklieder fan Nijdaam – Jorwert
- De sjuery bestie út: Pieter de Groot, Froukje van Houten & Sander Klasbeek.
Winners Gouden Gurbe 2012
- Bêste foarstelling: It Deiboek – Blauhús
- Bêste haadrol: Fokke Plantinga – Dronryp
- Bêste byrol: Thijs Meester – Ljouwert / Oane Swart – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Straverus – Bantegea
- Ekstra priis: Jaap Groen – Burgum, De Hemrik, Easterwierrum
- Publykspriis: De stim fan Lûdsjewierrum – Easterwierrum
- De sjuery bestie út: Wim Vervoort, Marijke Geertsma & Maaike van der Geest.
Winners Gouden Gurbe 2011
- Bêste foarstelling: Lang en Lokkich – Ljouwert
- Bêste haadrol: Anne Jongsma – Jubbega
- Bêste byrol: Roel Tichelaar – Ljouwert
- Bêste foarmjouwing: Simke – De Harkema
- Ekstra priis: Bohemia – Jorwert
- Publykspriis: Bloedbân – Burgum
- De sjuery bestie út: Wim Vervoort, Rients Gratama & Anne Zijlstra.
Winners Gouden Gurbe 2010
- Bêste foarstelling: Hoe no Robin Hood – De Hemrik
- Bêste haadrol: Wiepkje Castelein – Jorwert
- Bêste byrol: Folkert Wesseling – De Hemrik
- Bêste foarmjouwing: Jesus Christ Superstar – De Tynje
- Ekstra priis: Anneke Hogeveen – Easterwierrum
- Publykspriis: It Feest – Jorwert
- De sjuery bestie út: Wim Vervoort, Joop Wittermans & Rieneke de Haan.
Winners Gouden Gurbe 2009
- Bêste foarstelling: Tuskentiid – Jorwert
- Bêste haadrol: Hieke van den Akker – Dronryp
- Bêste byrol: Douwe de Bildt – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Spegelspreuk – Easterwierrum
- Ekstra priis: De Nacht fan de Stroffelstiennen – Donkerbroek
- Publykspriis: Us Jonges – Dronryp
- De sjuery bestie út: Pieter de Groot, Barbara Hempen & Freark Smink.
Winners Gouden Gurbe 2008
- Bêste foarstelling: Amadeus – Dronryp
- Bêste haadrol: Arjen van der Wouden – Dronryp
- Bêste byrol: Romke Gabe Draaijer – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Jou my wjukken – Jorwert
- Ekstra priis: Lok – Snakkerbuorren
- Publykspriis: Jou my wjukken – Jorwert
- De sjuery bestie út: Pieter de Groot, Nynke Heeg & Wiesje Jansma.
Winners Gouden Gurbe 2007
- Bêste foarstelling: Net Normaal – Easterwierrum
- Bêste haadrol: Theo Smedes – Burgum
- Bêste byrol: Wybo Smids – Jorwert
- Bêste foarmjouwing: Swart mar Leaflik – Brantgum
- Ekstra priis: Herman Peenstra – Dronryp
- Publykspriis: Swart mar Leaflik – Brantgum
- De sjuery bestie út: Pieter de Groot, Aly Bruinsma & Pieter Stellingwerf.